อุปกรณ์ก่อสร้างที่คนทั่วไปรู้จักกันและใช้กันมาหลายสิบปีอย่างท่อพีวีซีนั้นเป็นพลาสติกที่มีคุณสมบัติหลากหลายมากตั้งแต่ความยืดหยุ่นที่ช่วยให้ทนแรงดันน้ำได้หรือการที่เป็นพลาสติกที่เป็นฉนวนกันไฟฟ้าก็ดี ยิ่งไปกว่านั้นการที่ท่อพีวีซีมีราคาที่ค่อนข้างถูกหากเทียบกับอุปกรณ์ก่อสร้างชนิดอื่นๆแถมยังมีน้ำหนักไม่เยอะก็ทำให้ท่อพีวีซีนั้นเป็นสินค้าในใจของผู้รับเหมาและร้านขายอุปกรณ์ก่อสร้างหลายที่เลยทีเดียว อย่างไรก็ตามถึงแม้ท่อพีวีซีจะเป็นอุปกรณ์ก่อสร้างที่มีมานานแล้วแต่ก็ยังมีอีกหลายเรื่องเกี่ยวกับท่อพีวีซีที่ไม่ใช่ทุกคนที่จะเข้าใจหรือรู้ที่มาที่ไป วันนี้เรามีความรู้เรื่องนี้มาบอก
- ท่อพีวีซีมีอายุการใช้งานมากกว่า 50 ปี
หลากคนอาจจะไม่รู้ว่าท่อพีวีซีหรือท่อโพลีไวนิลคลอไรด์มีอายุการใช้งานที่ยาวนานมากถึง 50 ปี แต่จริงๆแล้วอายุการใช้งานของท่อพีวีซีอาจจะมากกว่านั้นเพราะตามประวัติศาสตร์แล้วท่อพีวีซีท่อนแรกของโลกเพิ่งถูกผลิตมาเมื่อเจ็ดสิบปีก่อนในเยอรมันและยังใช้งานได้อยู่ด้วย แม้ในประเทศไทยแดดร้อนจนหลายคนบอกว่าแดดสามารถกัดผิวสีฟ้าของท่อได้ แต่ต่อให้เรานำท่อมาตากแดดทุกวันก็ยังสามารถมีอายุการใช้งานมากกว่าหลายสิบปีได้อยู่ ซึ่งคุณสมบัติดังนี้แม้แต่ท่อเหล็กก็ยังสู้ไม่ได้ อย่างไรก็ตามคุณภาพความทนทานของท่อก็ขึ้นอยู่กับผู้ผลิตและชั้นความหนาของท่อด้วย
- ความหนาของท่อและความดันท่อฟ้าประปา
ท่อประปาทั่วในประเทศไทยนั้นจะมีชั้นความหนาบ่งบอกถึงชนิดงานที่ใช้ตั้งแต่ ท่อชั้นห้า ท่อชั้นแปดจุดห้า และท่อชั้นสิบสามจุดห้า ชั้นท่อพวกนี้หมายถึงความดันน้ำที่ท่อจะรับได้ เป็นความดันกำหนดให้สำหรับใช้งาน ณ อุณหภูมิ 27 องศาเซลเซียส ท่อพีวีซีชั้นห้าส่วนมากจะใช้สำหรับงานเกษตรที่ใช้แรงดันน้อย และท่อชั้นสิบสามจุดห้าจะเหมาะสำหรับท่อที่ใช้ฝังดินที่ต้องใช้แรงดันมาก แน่นอนว่าต่อให้เป็นงานเกษตรทั่วไปบางทีเจ้าของฟาร์มก็อาจจะลงทุนระยะยาวโดยการใช้ท่อแรงดันสิบสามจุดห้าแทนท่อแบบบางเพราะการที่ต้องมารื้อระบบท่อทีหลังมันยุ่งยากและไม่คุ้มแน่นอน
นอกจากนี้ในการวางระบบท่อพีวีซีนั้น เราไม่สามารถยึดดูที่ความสามารถการทนเเรงดันในท่ออย่างเดียว เพราะ เพราะเวลาเดินท่อพีวีซีในกำเเพงหรือในพื้นใต้ดิน ท่อจะต้องทนรับแรงกดทับจากการฝังดินหรือการติดตั้งในลักษณะห้อยเเขวนด้วย
- สีของท่อพีวีซีและการใช้งานที่แตกต่าง
โดยรวมแล้วสีของท่อพีวีซีในประเทศไทยมีอยู่สี่รูปแบบตั้งแต่ท่อสีฟ้าประปาใช้สำหรับน้ำดื่ม ตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม 17-2532 ท่อสีเหลืองร้อยสายไฟสำหรับร้อยสายไฟฟ้าสายโทรศัพท์ตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม มอก.216-2524 ท่อสีขาวร้อยสายไฟที่สามารถทาสีทับให้กลมกลืนกับผนังห้องได้ และท่อสีเทาท่อน้ำทิ้งหรือที่เรียกอีกชื่อก็คือท่อเกษตรสำหรับงานระบายน้ำทิ้งที่ไม่ต้องใช้แรงดันของท่อมากนัก
- อุปกรณ์ท่อพีวีซีมีหลากหลายชนิดกว่าที่คิด
เนื่องจากว่าท่อพีวีซีเป็นวัสดุก่อสร้างที่ราคาถูกและใช้งานได้หลายรูปแบบ อุปกรณ์ข้อต่อที่ใช้กับท่อพีวีซีก็เลยมีมากตามการใช้งานที่หลากหลายด้วย ไม่ว่าจะเป็นข้อต่อตรงข้องอแล้วสามทางทีฉากที่ใช้เดินระบบประปาทั่วไป ข้อต่อเกลียวในเกลียวนอกและสวมสายยางที่ใช้ในงานบ้านและสวน หรือข้อต่อสี่ทางแล้วสามทางเข้ามุมรูปแบบต่างๆที่ไว้ใช้ในงาน DIY ก็ดี ซึ่งอุปกรณ์ข้อต่อท่อพีวีซีพวกนี้ก็สามารถหาได้ตามร้านวัสดุก่อสร้างทั่วไป ราคาประหยัดและสะดวกซื้อมาก
นอกจากอุปกรณ์พลาสติกแล้วก็ยังมีสินค้าจิปาถะอื่นๆที่สำคัญไม่แพ้กันอีกด้วย เช่นเทปพันเกลียวท่อประปา กาวทาท่อ และใบเลื่อยตัดท่อพีวีซี ข้อควรระวังในการใช้อุปกรณ์จำพวกกาวก็คือการระวังสารเคมีจำพวกกาวโดนผิวหนังเพราะนอกจากว่าอาจจะมีการทำให้ผิวระคายเคืองแล้วกาวบางประเภทยังมีกลิ่นเคมีที่แรงมากอีกด้วย
- การใช้งานที่มากกว่าแค่งานประปา
การใช้งานของท่อพีวีซีนั้นเรียกว่าขึ้นอยู่กับจินตนาการความสร้างสรรค์ทางของผู้ใช้เลยเพราะว่านอกจากงานประปาแล้วท่อพีวีซียังสามารถใช้งานได้กับการ DIYหลายชนิดอีกด้วยเช่นการทำชั้นวางของ ราวตากผ้าของตกแต่งบ้าน คอกสัตว์ หรือแม้กระทั่งเครื่องกรองน้ำและที่สอยมะม่วง อีกทั้งยังสามารถใช้กับอุปกรณ์ข้อต่อจำพวกบ้านและสวนเช่นอุปกรณ์สวมสายยางในการตกแต่งและดูแลพืชสวนต่างๆในบ้านได้อีก นอกจากว่าจะประหยัดค่าใช้จ่ายในการตกแต่งบ้านแล้วยังเพิ่มความภูมิใจให้กับเจ้าของโปรเจคอีกด้วย
อย่างไรก็ตามข้อเสียของการทำ DIY ด้วยพีวีซีนั้นก็คงไม่พ้นการที่เราจะต้องมาตัดท่อสี่เมตรเองเป็นท่อนเล็กๆ ซึ่งหากใครไม่เคยมีประสบการณ์หรืออุปกรณ์ในการตัดก็คงต้องหาร้านขายวัสดุก่อสร้างที่ยินดีที่จะตัดท่อเป็นท่อนเล็กให้ตามสเปคตัวงานที่ต้องใช้
อีกโปรเจคหนึ่งที่จะไม่พูดก็ไม่ได้สำหรับท่อพีวีซีก็คือการทำฟาร์มไฮโดรโปนิกส์หรือการปลูกพืชแบบไม่ใช้ดินนั่นเอง ซึ่งการทำไฮโดรโปนิกส์นั้นนอกจากจะสามารถทำเป็นงานอดิเรกปลูกผักกินเล่นได้แล้วก็ยังสามารถทำผลตอบแทนให้เราได้ด้วยจากการปลูกขายผักเป็นธุรกิจ ที่สำคัญคือใช้พื้นที่น้อยกว่าปลูกฟาร์มบนดินแน่นอน
- การรีไซเคิลท่อพีวีซี
สำหรับผู้ใช้ท่อพีวีซีเพื่อการประปาแล้วบางครั้งหากเราได้ทากาวต่อท่อและข้อต่อไปแล้ว ท่อก็คงไม่สามารถนำมาประกอบใหม่ได้ แต่สำหรับงาน DIY ที่ท่อไม่ได้ถูกเชื่อมด้วยกาวนั้นเราสามารถนำตัวท่อและอุปกรณ์มาประกอบใหม่ได้เรื่อยๆไม่จำกัดครั้งเลย แน่นอนว่าการที่เราสามารถนำท่อและอุปกรณ์มาประกอบใหม่เป็นของตกแต่งบ้านได้แบบนี้ก็ยิ่งทำให้ค่าใช้จ่ายถูกลงไปอีกมาก
- มาตรฐาน มอก.
การเลือกใช้ท่อพีวีซีที่มีคุณภาพควรจะหาสินค้าที่มีเครื่องหมาย มอก. ซึ่งเป็นมาตรฐานตามสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม หรือ สมอ. เช่น มอก. ท่อพีวีซีแข็งสีฟ้าสำหัรบการประปา คือ มอก.17-2532 (มาตรฐานบังคับ) และ มอก. ท่อพีวีซีแข็งสำหรับงานร้อยสายไฟและสายโทรศัพท์สีเหลืองคือ มอก.216-2524 (มาตรฐานทั่วไป) โดยที่สินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน มอก นั้นอาจจะไม่ปลอดภัยต่อผู้บริโภคได้ ยกตัวอย่างเช่น ตัวท่อมีความบางและแตกง่ายเกินกำหนด ตัวท่อไม่สามารถทนแรงน้ำที่สเปคงานต้องการ มีสารเคมีตกค้างในท่อประปา หรือไม่สามารถกันไฟฟ้าได้ตามสเปคงานต้องการ
สำหรับหลายคนแล้ว ต่อให้ท่อพีวีซีเป็นอุปกรณ์ก่อสร้างที่มีมานานกว่าเจ็ดสิบปีก็ยังคงมีอีกหลายเรื่องที่ยังไม่รู้ หลังจากที่ได้อ่านบทความนี้แล้วก็หวังว่าผู้อ่านจะเข้าใจในการใช้งานของท่อพีวีซีมากขึ้นและสามารถเลือกใช้ท่อและอุปกรณ์ข้อต่อได้เหมาะกับสถานการณ์ที่ต้องการ หากต้องการข้อมูลราคาหรือชนิดสินค้าต่างๆเกี่ยวกับท่อพีวีซี สามารถดูได้ที่ ราคาท่อพีวีซีปี2562 และ แคตตาล็อก ราคาท่อพีวีซี